Któż nie słyszał o Szwajcarii? Jest to kraj nietypowy, mający swoje obyczaje, własne niepodważalne tradycje i wyróżniający się oryginalnością na tle sąsiadów. Każde państwo lub miasto ma jakieś charakterystyczne cechy, więc bez zająknięcia mówimy o Big Benie w Londynie, niemieckiej Bramie Brandenburskiej, wieży Eiffla w Paryżu czy nowojorskich wieżowcach. A z czego słynie Szwajcaria? O tym opowiemy w niniejszym artykule.
Szwajcaria w pigułce
Konfederacja Szwajcarska jest krajem górzysto-wyżynnym. Góry zajmują około 60% jego powierzchni. Graniczy z Niemcami, Francją, Włochami, Liechtensteinem oraz Austrią. Największym miastem Szwajcarii jest Zurych, liczący 420 tys. mieszkańców. Inne duże ośrodki miejskie to: Genewa, Bazylea, Berno i Lozanna.
Jeśli chodzi o stolicę Konfederacji, sytuacja jest niemal identyczna jak w Stanach Zjednoczonych. Wielkość miasta nie ma tu znaczenia. Mimo że to Zurych jest największym miastem Szwajcarii, jej stolicą jest Berno – tam znajduje się siedziba rządu. Tu należy zaznaczyć, że miasto to ma status stolicy funkcjonalnej, a nie formalnej. Jest określane jako stolica Szwajcarii tylko ze względu na to, że w Bernie mieszczą się instytucje, w których władze kraju realizują określone zadania polityczne.
Kantony Szwajcarii – autonomia i samostanowienie
Być może w kontekście Konfederacji Szwajcarskiej spotkałeś(-aś) się z określeniem „kanton”? Jest to podstawowa jednostka polityczna oraz administracyjna, działająca jako stan federalny. Szwajcaria jest podzielona na 26 kantonów i każdy z nich ma ogromny stopień autonomii. Dzięki temu mogą one realizować własną politykę w wielu kwestiach. Co więcej, każdy z nich ma własną konstytucję, określającą zasady funkcjonowania danego regionu.
Autonomiczne systemy realizowania porządku prawnego to rzecz na świecie rzadko spotykana, a w tym zachodnioeuropejskim leżącym u podnóża Alp państwie jest to coś zupełnie normalnego. Szeroka decentralizacja obejmuje politykę społeczną, podatki, sądownictwo, a nawet służbę zdrowia. Jeśli zaś przyjrzymy się edukacji w Szwajcarii, zauważymy, że jest ona organizowana głównie na poziomie kantonalnym, zarówno jeśli chodzi o zarządzanie szkołami, jak i konstruowanie programu nauczania.
Języki Szwajcarii
Szwajcaria ma cztery języki urzędowe: niemiecki, francuski, retoromański oraz włoski. Zdecydowana większość mieszkańców kraju posługuje się językiem niemieckim (dominuje on w 19 kantonach). Najmniej Szwajcarów posługuje się językiem retoromańskim (0,5% obywateli). Niezależnie jednak od preferencji obywateli, wszystkie cztery języki są uznawane za urzędowe.
Konfederacja jest istną mieszanką języków i dialektów. Nawet język niemiecki nie jest w Szwajcarii w pełni oryginalny. Możemy się tu spotkać z jego szwajcarską odmianą. Język ten dominuje w północnej części kraju. Łatwo go również spotkać na wschodzie i w środkowej części kraju.
Co można zobaczyć w Szwajcarii?
Szwajcaria uchodzi za jeden z najpiękniejszych krajów na świecie. Mamy w niej mnóstwo ciekawych miejsc, które zrobią piorunujące wrażenie na każdym turyście. Zwiedzać Szwajcarię może każdy, niezależnie od tego, jakie atrakcje lubi i jak organizuje swój wolny czas.
Najpiękniejsze miejsca
Zwiedzanie Szwajcarii najlepiej rozpocząć od otoczonej Alpami doliny Lauterbrunnen. To godne polecenia miejsce na spacery oraz relaks. Podczas wędrówki będziesz cieszyć się górskimi oszałamiającymi widokami. Góry to nie wszystko. Dolina Lauterbrunnen słynie z 72 szumiących wodospadów. Jeden z nich to Staubbach, który jest zaliczany do najwyższych wodospadów w Europie. Oprócz tego w dolinie tej zobaczymy mnóstwo drewnianych domków, których balkony zdobi mnóstwo pięknych kwiatów.
Tym, którzy cenią kamienne zabytki, polecamy udać się do zamku Chillon. To średniowieczna budowla, która została wzniesiona na skalnej ostrodze wchodzącej w Jezioro Genewskie, w kantonie Vaud. Uznawana jest za jeden z największych skarbów średniowiecznej architektury. Zamek Chillon wyróżnia się unikalnym wyglądem oraz pięknym, tajemniczym wnętrzem. Jego okolice były zamieszkiwane już w epoce brązu.
Będąc przy temacie pięknych miejsc w Szwajcarii, nie sposób nie wspomnieć o Grindelwald. Ta urocza gmina może być bazą wypadową na jeden ze szczytów górskich: Eiger. Jest to jedno z najczęściej wybieranych przez Szwajcarów miejsc na wypoczynek. Jest tam mnóstwo szlaków pieszych, co oznacza, że wędrówki będą długie i niezapomniane. Atrakcją tego zakątka jest również widokowa ścieżka First Cliff Walk.
A co powiecie na przełęcz Świętego Gotarda (Gotthard)? Jest to jedna z najbardziej znanych przełęczy alpejskich w Europie, co więcej, uchodzi ona za najważniejsze połączenie północnej części Szwajcarii z południową. Przełęcz ta łączy doliny rzek Reuss i Ticino. Gości ona mnóstwo turystów ze względu na piękne górskie widoki. W XII wieku po przełęczy poruszały się konie i wozy. Patronem przełęczy został wówczas św. Gotard (Sankt Gotthard), który słynął z tego, że prowadził noclegownię dla podróżnych, w której często gościli pielgrzymi udający się do Rzymu.
Zdecydowanie skojarzenie Szwajcaria – wysokie góry jest bardzo słuszne, a znakiem rozpoznawczym Helwecji stał się charakterystyczny kształt masywu Matterhorn.
Inne szwajcarskie atrakcje
Z czego słynie Szwajcaria? Z monumentalnych gór! Piękne górskie widoki w Szwajcarii możemy również podziwiać, udając się na wycieczkę koleją na Jungfraujoch, na najwyżej położoną w Europie stację kolejową, znajdującą się 3454 m n.p.m. Stacja ta znajduje się w centrum obszaru Swiss Alps Jungfrau-Aletsch, który jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ponadto znajdziemy tam najwyżej położoną w Europie stację paszportową, gdzie możemy otrzymać pieczątkę na pamiątkę z podróży.
Marzy Ci się przejażdżka w hollywoodzkim stylu? Nie musisz lecieć do Stanów Zjednoczonych. Wystarczy, że wyruszysz w podróż pociągiem Bernina Express przez wiadukt Landwasser. Trasa przez ten wiadukt przebiega od Chur do Tirano. Decydując się na przejazd tą linią kolejową, przejedziesz przez 55 tuneli i aż 195 mostów. W dodatku piękne widoki za oknem pociągu ucieszą każdego, kto marzy o przygodzie życia.
Imponująca okaże się również wycieczka do instytutu CERN, który od ponad 60 lat prowadzi badania dotyczące powstania wszechświata. W tym miejscu, ok. 100 m pod ziemią, znajduje się wielki zderzacz hadronów – jeden z największych akceleratorów na świecie. Co więcej, to obwód tego urządzenia wynosi 27 km. Rozciąga się ono na dużej powierzchni, nie tylko na terytorium Szwajcarii, ale również Francji (znajduje się między Alpami szwajcarskimi a pasmem Jura). Ponadto w CERN-ie powstała pierwsza strona internetowa, tu także opracowano nowatorskie sposoby leczenia nowotworów. Jeśli więc interesujesz się odkryciami naukowymi i planujesz dłuższy urlop w Szwajcarii, koniecznie uwzględnij to miejsce w planie podróży.
Tym, którzy uwielbiają kąpiele czy wodne rejsy, polecamy Jezioro Czterech Kantonów, znajdujące się w środkowej części Szwajcarii. Jego nazwa nawiązuje do kantonów: Uri, Schwyz, Unterwalden oraz Lucerna, położonych w sąsiedztwie jeziora. Nad brzegiem tego uroczego akwenu znajduje się też kilka najstarszych gmin w kraju, m.in. Brunnen czy Gersau. Do innych ważniejszych jezior Szwajcarii zaliczamy wspomniane wcześniej Jezioro Genewskie, a także Jezioro Bocheńskie, Neuchâtel i Maggiore.
Szwajcarska kuchnia i nie tylko – co warto spróbować?
Szwajcaria słynie nie tylko z atrakcyjnych miejsc turystycznych, pięknych górskich widoków czy ciekawych zabytków. Jej wizytówką są również kulinarne specjały, najczęściej robione z sera i szwajcarskiej czekolady. Oto kilka rzeczy, które musisz spróbować.
Szwajcaria krajem serem płynącym
Jak powszechnie wiadomo, kulinarnym symbolem Szwajcarii są m.in. sery. Dawno temu ich produkcja zdominowała przemysł rolniczy w tym kraju, a sprzyjało temu ukształtowanie terenu. Górzyste tereny nie sprzyjają uprawie warzyw, owoców i zbóż. Rolnictwo w Szwajcarii to zatem w dużej mierze hodowla bydła, kóz i owiec. Ogromne doświadczenie Szwajcarów w rolnictwie oraz ich bardzo dobra orientacja w nowoczesnych technologiach doprowadziły do tego, że ich serowe produkty zaczęły podbijać kraje europejskie. Jeśli jesteś fanem serów, mamy dla Ciebie kilka polecajek. Czego musisz w Szwajcarii spróbować?
Must have każdego turysty odwiedzającego Szwajcarię jest fondue – danie przygotowywane z sera. Standardem tego kraju jest to, że tradycyjne dania bazują na prostych produktach, które są łatwo dostępne. Fondue przygotowuje się poprzez rozpuszczenie czterech szwajcarskich serów (Sbrinz, Emmentaler, Appenzeller i Freiburger Vacherin) w specjalnym kociołku, postawionym nad palnikiem. Później do tego sosu serowego dodaje się wino, mąkę kukurydzianą oraz przyprawy. W efekcie powstaje przepyszna potrawa, w której maczamy kawałki warzyw, chleba lub mięsa.
W jakiej jeszcze narodowej potrawie możesz znaleźć sery szwajcarskie? Oczywiście w raclette, czyli plastrze sera usmażonym na małej patelni. Ten przysmak podawany jest najczęściej z ziemniakami i warzywami, a nierzadko z kawałkiem mięsa lub kiełbaską. Czym słynie Szwajcaria oprócz serów?
Szwajcarska czekolada
Chyba każdy z nas słyszał kiedyś o fabryce czekolady Lindt. Ma ona swoją siedzibę w Zurychu. Tam produkowane są wyroby czekoladowe w najróżniejszych smakach i postaciach. Szwajcaria stała się stolicą czekolady w XIX wieku. Właśnie w tym kraju dokonywano różnych odkryć, które wyznaczyły kierunki rozwoju przemysłu cukierniczego na całym świecie.
W Zurychu znajduje się muzeum, w którym możemy poznać historię czekolady, dowiedzieć się, jak w dawnych czasach ją produkowano, a także spróbować różnych odmian tego smakołyku. Przy wejściu do budynku znajduje się gigantyczna fontanna z logiem marki Lindt. Możemy się z niej napić prawdziwej ciepłej czekolady. Szacuje się, że w dziewięciometrowej fontannie mieści się 1500 kg napoju bogów.
Według tradycji szwajcarską czekoladę – w zależności od zawartości masy kakaowej – dzielimy na sześć grup. Są to:
- czekolada mleczna – 25% masy kakaowej,
- czekolada gorzka – co najmniej 75% masy,
- czekolada biała – ok. 33%,
- czekolada deserowa – 50%,
- czekolada różowa – wytwarzana ze specjalnej odmiany kakaowca,
- wyroby czekoladopodobne – od 5 do 7%.
Inne potrawy
W Szwajcarii nie brakuje również specjałów mięsnych. Dość popularne są capuns, czyli kawałki mięsa zawiniętego w liście boćwiny. Kucharze polewają je sosem lub roztopionym serem. Są bardzo podobne do gołąbków, jednak smakują nieco inaczej. Innym przykładem mięsnego dania jest papet vaudois, czyli gruba i wędzona kiełbasa z wieprzowiny, podawana z ziemniakami i porami. Jest to łatwa potrawa, w sam raz, by szybko coś zjeść i ruszyć na zwiedzanie Szwajcarii.
Innym przykładem są maluns, czyli ziemniaczane okruszki przypominające wyglądem kruszonkę. Danie to przygotowuje się z ugotowanych w mundurkach ziemniaków, które następnie się smaży tak długo, aż powstaną okruchy. Jest to potrawa chłopska, którą można spożywać zarówno na ciepło, jak i na zimno. Dobrym dodatkiem do tego jest mus jabłkowy, a także kawa z mlekiem.
Zegarki szwajcarskie
Szwajcaria oprócz serów i aksamitnej czekolady wniosła jeszcze do świata najlepszej jakości zegarki. Jak to możliwe? Dawno temu, w XVI wieku, w Genewie osiedlili się kalwińscy rzemieślnicy, którzy uciekali z Francji przed prześladowaniami. Byli oni znakomitymi rzemieślnikami, którzy wykonywali swoją pracę z wielką dokładnością. Dzięki temu w Szwajcarii dynamicznie rozwinęło się zegarmistrzostwo. Powszechne stały się wysokiej jakości zegarki, wytwarzane z dużą precyzją i dokładnością, z wykorzystaniem najlepszej jakości gatunków srebra, złota, stali i innych materiałów.
Ogromna produkcja szwajcarskich zegarków miała miejsce również dzięki temu, że Szwajcaria jest krajem neutralnym politycznie i nie angażowała się w spory, kiedy w XIX wieku toczyło się mnóstwo wojen oraz konfliktów zbrojnych. Co więcej, firmy szwajcarskie w tamtym okresie wykazywały się dużymi zdolnościami marketingowymi, dzięki czemu stały się rozpoznawalne na całym świecie.
Powiedzenie „chodzić jak w szwajcarskim zegarku” oznacza zatem bycie perfekcyjnym, dokładnym i profesjonalnym w działaniu. Kiedy wykonujemy jakąś pracę precyzyjnie czy pilnie się czegoś uczymy, możemy zostać porównani właśnie do zegarka szwajcarskiego, działającego tak, że nie ma się do czego przyczepić.
Odkryj bogactwo Szwajcarii
Szwajcaria słynie z wielu rzeczy, dzięki czemu znajduje uznanie wśród wielu podróżników z całego świata. Może nam kojarzyć się ze wszystkim tym, co doskonałe, niezwykłe i uporządkowane. Nie bez powodu wszak mówi się: Szwajcaria stolicą banków. Jest ona świetnym miejscem do wypoczynku, do którego zapraszają Alpy szwajcarskie, a przede wszystkim krajem z ciekawą historią. Co więcej, Szwajcaria może uchodzić za wzór państwa, które wyróżnia się wizerunkiem.
Źródłem szwajcarskiego perfekcjonizmu jest zdolność obywateli do rozwijania własnego potencjału oraz niezwykle zdroworozsądkowe podejście do rzeczywistości. To daje owoce w postaci renomowanych produktów, pozytywnych skojarzeń oraz rzeczywistego dobrobytu, z którego korzystają wszyscy mieszkańcy. Podejście do tworzenia u Szwajcarów opiera się na ścisłej zasadzie nieustannej pracy nad samym sobą oraz wolnościowym podejściu do rzeczywistości.
W Szwajcarii kantony mają dużą autonomię, mogą wpływać na wiele spraw, co oznacza duży zakres wolności obywatelskiej. Jest tam również ogromne bogactwo kulturowe. Mieszkańcy posługują się różnymi odmianami języka (Szwajcaria ma cztery języki urzędowe), ale to nie utrudnia im życia w zgodzie i wzajemnym szacunku. Korzystanie z wszelkich dobrodziejstw i pomysłów to również świadectwo otwartości. Charakterystyczną cechą jest też neutralność Szwajcarii i bezstronność w konfliktach. Wszelkie sprawy wagi państwowej są podejmowane w sposób racjonalny, a gospodarka Szwajcarii działa bez zarzutu.
Z czego słynie Szwajcaria? Za co można pokochać ten kraj? Za piękne miejsca, atrakcyjność, różnorodność, bajeczną kuchnię, multum wolności oraz zdrowy rozsądek względem wielu spraw wagi państwowej. Każdy, kto chciałby zwiedzić ten kraj, z pewnością znajdzie w nim coś dla siebie i z tym będzie go kojarzył.
Źródła:
Czy szwajcarskie zegarki są najlepsze? Eksperci wyjasniają, SWISS, 20.03.2024, https://www.swiss.com.pl/blog/post/czy-szwajcarskie-zegarki-sa-najlepsze-eksperci-wyjasniaja#szwajcarskie-zegarki, dostęp: 14.08.2024.
Ekspres Bernina, Switzerland, https://www.myswitzerland.com/pl/zainteresowania/ekspres-bernina/, dostęp: 14.08.2024.
Jezioro Czterech Kantonów, https://pl.wikipedia.org/wiki/Jezioro_Czterech_Kanton%C3%B3w, dostęp: 14.08.2024.
Kizewski P., Fabryka czekolady Lindt w Zurychu oraz historia i ciekawostki o czekoladzie, Nasze szlaki, https://www.naszeszlaki.pl/archives/55365#Fabryka_szwajcarskiej_czekolady_Lindt_i_gigantyczna_fontanna_czekolady_w_Muzeum_Czekolady_Lindt_w_Zurychu, dostęp: 14.08.2024.
Kuchnia szwajcarska – 6 potraw których musisz spróbować, https://www.lot.com/pl/pl/odkrywaj/inspiracje/blog-podrozniczy/dania-ktore-musisz-sprobowac-w-szwajcarii, dostęp: 14.08.2024.
Power Up! Przejazd przez Przełęcz Świętego Gotarda z pełną mocą, Road Shimano, https://road.shimano.com/pl/stories/power-up-full-gas-on-st-gothards-pass, dostęp: 14.08.2024.
Rozkład stref językowych, Switzerland, https://www.myswitzerland.com/pl/planowanie/o-szwajcarii/fakty-ogolne/facts-about-switzerland/rozkad-stref-jzykowych/, dostęp: 14.08.2024.
Szwajcaria, Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.gov.pl/web/szwajcaria/ie, dostęp: 14.08.2024.
Zakrzewska O., Szwajcaria: Sery – symbol Szwajcarii, Forum Mleczarskie Handel 5/2019 (96), 30.12.2019, https://www.forummleczarskie.pl/raporty/971,sery-symbol-szwajcarii, dostęp: 14.08.2024.
https://www.jungfrau.ch/en-gb/jungfraujoch-top-of-europe/, dostęp: 14.08.2024.
