Szwajcaria od dawna jest symbolem neutralności. Jednak ostatnie decyzje rządu w sprawie udziału w projektach militarnych Unii Europejskiej rodzą pytania o to, czy Helwecja utrzyma status kraju niezaangażowanego w konflikty międzynarodowe. Jakie są konsekwencje nowych pomysłów polityków i co to oznacza dla przyszłości Szwajcarii?
Szwajcaria współpracuje z UE w ramach projektu PESCO
Rada Federalna, czyli szwajcarski organ wykonawczy, postanowiła dołączyć do dwóch projektów PESCO (Permanent Structured Co-operation), militarnego ramienia Unii Europejskiej. Decyzja ta wywołała burzliwą debatę w kraju, zwłaszcza w kontekście zachowania neutralności.
1. Projekt mobilności wojskowej
Celem projektu jest uproszczenie i ujednolicenie procedur transportu jednostek wojskowych na terenie Europy, dlatego jest on często nazywany „Schengen dla sił zbrojnych”. Należy jednak podkreślić, że przejazd jednostek wojskowych przez Szwajcarię będzie wymagał zgody rządu w każdym przypadku z osobna. Co więcej, prawo neutralności nadal zabrania przemieszczania się walczących stron przez terytorium Szwajcarii.
2. Projekt Cyber Ranges Federation
Ten projekt umożliwia szwajcarskiej armii szkolenie się w dziedzinie cyberobrony u boku sił zbrojnych innych państw. Obejmuje on rozwój i testowanie nowych technologii oraz szkolenie personelu.
Krytyka wewnętrzna i obawy o neutralność
Decyzja Szwajcarii o udziale w PESCO nie jest jeszcze ostateczna, gdyż wymaga zatwierdzenia przez uczestniczące kraje oraz Unię Europejską. Największe kontrowersje wzbudza wśród szwajcarskiej prawicy, a zwłaszcza wśród polityków Szwajcarskiej Partii Ludowej, którzy uważają, że jakiekolwiek zbliżenie z UE i NATO zagraża neutralności kraju.
Ministerstwo obrony Szwajcarii zapewnia jednak, że kraj nie będzie brał udziału w ćwiczeniach z „państwami wojującymi”, a wszelka współpraca będzie realizowana zgodnie z obowiązującymi zasadami neutralności.
Czym jest PESCO?
PESCO to inicjatywa większości państw członkowskich UE, która zrodziła się w 2017 roku. Jej celem jest zwiększenie zdolności sił zbrojnych oraz harmonizacja systemów i organizacji wojskowych na kontynencie. Choć wizja stworzenia europejskiej armii była długoterminowym celem, w praktyce chodziło o częściową emancypację Europy w obliczu polityki USA, zwłaszcza za czasów prezydentury Donalda Trumpa.
Współpraca Szwajcarii z UE i NATO
Decyzja Szwajcarii o udziale w PESCO ma ograniczony wpływ na jej dotychczasową politykę obronną. Szwajcaria bierze udział tylko w dwóch z ponad 60 projektów PESCO, a NATO nadal pozostaje najważniejszym partnerem wojskowym kraju, w ramach współpracy w Partnerstwie dla Pokoju (PfP).
Co dalej z neutralnością Szwajcarii?
Decyzja o udziale w projektach PESCO jest przełomowym krokiem, który może wpłynąć na postrzeganie neutralności Szwajcarii na arenie międzynarodowej. Choć rząd zapewnia, że neutralność nie jest zagrożona, Szwajcaria pozostaje poza UE, przyszłość pokaże, jak te decyzje wpłyną na długofalową politykę kraju.
Na podstawie: swissinfo.ch i Defence24
